Dat te veel uv-straling van de zon ongezond is, weet vrijwel iedereen. Wij beschermen onze huid niet voor niets met zonnebrandcrème. Maar wist je ook dat uv-straling zeer schadelijk is voor je ogen? Te veel blootstelling verhoogt het risico op vervelende oogziekten.
Als je je ogen niet beschermt tegen de zon, verhoog je de kans op oogziekten zoals cataract (staar) en maculadegeneratie (MD). Dit zijn volgens het Oogfonds de twee meest voorkomende oogziekten bij ouderen in Nederland.
Om ervoor te zorgen dat je op latere leeftijd nog goed kunt zien, geven wij je informatie over:
- uv-straling van de zon,
- oogziekten, als gevolg van te veel blootstelling aan uv-straling,
- en hoe je de kans op oogziekten zeer eenvoudig minimaliseert.
Ervaar je onverklaarbare en vervelende oogklachten? Dan is het een goed idee om jouw ogen te laten checken door een specialist – Alleen al om jezelf gerust te stellen. Kom daarom gerust langs bij een Pearle in jouw buurt voor een vrijblijvende, professionele oogmeting!
Wat is uv-straling?
Ultraviolet – ook wel uv- of ultraviolette straling genoemd – is een elektromagnetische straling die voornamelijk afkomstig is van de zon en niet waarneembaar is met het menselijk oog. Uv is zo krachtig, dat het zelfs op een bewolkte dag gemeten wordt.
Het gevaar van uv-straling heeft niets met hoge temperaturen te maken. Daarom heb je ook in de winter met uv. Sterker nog, in een besneeuwde omgeving is de straling soms tot 10 keer hoger dan op een zonnige zomerdag, vanwege de reflecties wit sneeuwoppervlak.
De golflengtegebieden van uv
Uv-straling wordt onderverdeeld in drie verschillende golflengtes:
- UV-C (golflengte 200-280 nm)
UV-C wordt grotendeels geabsorbeerd door de ozonlaag. Sinds 1980 neemt de dikte van de ozonlaag af, waardoor steeds meer UV-C het aardoppervlak bereikt. Deze kortgolvige straling is het minst schadelijk voor onze huid en ogen: het veroorzaakt mogelijke lichte irritaties, zoals verbranding in het gezicht, vanwege de dunne huid en rode ogen, ook wel lasogen genoemd.
- UV-B (golflengte 280-315 nm)
UV-B wordt nauwelijks door de ozonlaag geabsorbeerd en is tevens het meest schadelijk voor ons lichaam. De straling dringt door ons opperhuid en wordt opgenomen door het hoornvlies van onze ogen. Te veel blootstelling aan UV-B straling vergroot de kans op sneeuwblindheid (korte termijn) en cataract en macula degeneratie (lange termijn).
- UV-A (golflengte 315-400 nm)
Langgolvige UV-A komt moeiteloos door de ozonlaag en dringt tot diep in de huid door. Ook deze straling wordt door het hoornvlies opgenomen en de ooglens geabsorbeerd. Hoewel UV-A minder krachtig is dan UV-B, vergroot deze golflengte de kans op (blijvende) oogschade bij jonge kinderen, tieners en mensen die aan cataract zijn geopereerd.
Kortom, te veel uv-straling vergroot de kans op huid- en oogbeschadiging. Bij het laatst genoemde staan wij uitgebreider stil:
Oogziekten als gevolg van te veel blootstelling aan uv-straling
Fotokeratitis (sneeuwblindheid of lasogen)
Fotokeratitis staat beter bekend als sneeuwblindheid of lasogen en komt relatief vaak voor. Bij deze oogaandoening is het oppervlak van het hoornvlies aangetast, ofwel: je ogen zijn verbrand en het hoornvlies is ontstoken. Deze aandoening ontstaat wanneer je ogen worden te lang worden blootgesteld aan reflecterend licht. Maar ook wanneer je zonder oogbescherming gaat lassen.
De symptomen van fotokeratitis
Fotokeratitis is een vervelende en pijnlijk aandoening, die gepaard gaat met de volgende symptomen:
- Pijnlijke en tranende ogen;
- Rood opgezette ogen;
- Ogen niet open kunnen houden;
- (Tijdelijk) wazig zien;
- Gevoelig voor licht;
- Hoofdpijn;
- Het zien van halo’s.
De behandeling
Sneeuwblindheid gaat binnen enkele dagen vanzelf over. Je kunt een bezoek brengen aan de huisarts om oogdruppels te krijgen die de pijn enigszins verlichten. Draag in elk geval geen contactlenzen! Deze vertraging het geneesproces.
Hoewel de klachten binnen enkele dagen verdwijnen, kan het op de lange termijn toch oogschade opleveren. Zo wordt de kans op staar of macula degeneratie vergroot.
Pterygium (overgroeiing)
Als je veel buiten bent en in zon werkt, loop je een groter risico op pterygium: een overgroeiing op het oog. Bij pterygium groeit er een driehoekig stuk slijmvlies (bindvlies) over het hoornvlies, vaak aan de neuskant van het oog.
De symptomen van pterygium
Je ervaart over het algemeen weinig klachten, maar herkent de overgroeiing aan de volgende symptomen:
- Chronische irritatie;
- Rode ogen (het slijmvlies ziet er rood en gevoelig uit);
- Een vreemd, droog of jeukend gevoel;
- Verminderd zicht, wanneer de aandoening het centrum van het hoornvlies nadert.
De behandeling
Als je echt last ervaart van pterygium en bijvoorbeeld ontstekingen ervaart, dan krijg je antibiotische oogdruppels voorgeschreven. In een vergevorderd stadium wordt er een operatie uitgevoerd, bijvoorbeeld wanneer het gezichtsvermogen is afgenomen, de oogbewegingen worden beperkt of vanwege cosmetische redenen.
Cataract (Staar)
Staar is een veelvoorkomende oogaandoening en is een veroudering van je ooglens. Er ontstaan troebele vlekken op de ooglens – veroorzaakt door samenklonterende eiwitten – die jouw zicht beïnvloeden. Je zicht wordt waziger.
De symptomen van cataract
Cataract komt voor bij 3% van de Nederlanders boven de 55 jaar en herken je aan de volgende symptomen:
- Een steeds waziger beeld (veraf en dichtbij);
- Minder contrast zien;
- Slecht zien in het donker;
- Halo’s zien (lichtkransen);
- Minder heldere kleuren (zo lijkt blauw meer grijs);
- Dubbelzien of schaduwbeeld zien met één oog;
De behandeling
Om cataract te verhelpen, is een operatie nodig. Tijdens de operatie wordt de vertroebelde ooglens vervangen wordt door een plastic lens.
Maculadegeneratie (Netvliesveroudering)
Age-related Macular Degeneration (AMD) is een veroudering van het netvlies die zich voornamelijk ontwikkelt bij oudere mensen (65+). Maculadegeneratie tast het functioneren van het centrale deel (de macula) van het netvlies aan en heeft twee vormen, natte en droge. De droge vorm komt verreweg het meest voor, waarbij het zicht geleidelijk verslechtert. De natte variant ontwikkelt zich sneller en dient daarom tijdig opgemerkt te worden.
De symptomen van maculadegeneratie
AMD tast het zicht aan in het midden van het netvlies en kenmerkt zich door de volgende symptomen:
- Objecten vervormen of lijken groter/kleiner dan ze werkelijk zijn;
- Objecten minder gedetailleerd waarnemen;
- Moeite met lezen of slecht zien bij schemering;
- Doffe of wazige vlek in het midden van het oog (vergevorderd stadium).
De behandeling
Als natte maculadegeneratie op tijd wordt gesignaleerd, kun je de oogziekte met een behandeling een halt toeroepen. Middels een laser of injecties wordt de groei van bloedvaten teruggedrongen. Het aangetaste zicht wordt helaas niet meer hersteld.
Droge maculadegeneratie is helaas nog goed niet te behandelen. Wel kunnen voedingsmiddelen en supplementen met veel antioxidanten en luteïne het proces vertragen. Laat je hierover adviseren door onze optometrist of een oogarts.
Komen bovenstaande klachten je bekend voor? Blijf er niet langer mee rondlopen maar breng dan een bezoek aan je huisarts of kom langs bij een Pearle in jouw buurt.
Zo voorkom je oogschade door uv-straling
Van bovenstaande informatie word je niet gelukkig. Niemand zit te wachten op oogproblemen! Maar gelukkig kun je ze eenvoudig voorkomen met de volgende tips:
Schaf een zonnebril aan, maar dan wel een goede!
Een zonnebril biedt de oplossing – mits deze jouw ogen voor 100% beschermd! Daarom is een goede zonnebril voorzien van glazen met 100% uv-filter én volledig afgestemd op de situatie én jouw gezicht. Additioneel kun je nog kiezen voor polariserende glazen. Vooral handig als je op wintersport gaat en veel met lichtschitteringen te maken hebt.
Een zonnebril zónder uv-filter is overigens behoorlijk gevaarlijk. De donkere zonneglazen verwijden immers de pupillen waardoor er meer schadelijk uv-licht in je ogen valt.
Welke zonnebril het beste bij je past, ontdek je hier.
Al onze zonnebrillen bieden 100% uv-bescherming. Bekijk onze collectie online! Bestel je jouw zonnebril voor 22:30 uur? Dan heb je ‘m de volgende werkdag al in huis!
Let op! Kinderogen zijn extra kwetsbaar
De ogen van kinderen zijn kwetsbaarder voor uv dan volwassenen. Hun pupil is groter en hun ooglens bevat minder beschermend pigment. Vooral met baby’s moet je zeer voorzichtig zijn! Zorg daarom dat hun gezicht in de schaduw blijft en dat je kinderen een zonnebril dragen die 100% uv-bescherming bieden.
Veiligheidsbril tijdens het laswerk
Draag altijd een veiligheidsbril tijdens het lassen! Op die manier bescherm je jouw ogen tegen de straling die het lassen met zich meebrengt. De bril filtert uv-straling en voorkomt dat de buitenste laag cellen van het hoornvlies beschadigen. Een laskap- of bril moet voldoen aan de Europese Veiligheidsnorm EN 169.
