Tablets, monitoren, telefoons… Wist je dat we ongeveer net zoveel tijd achter een beeldscherm doorbrengen, als dat we slapen? Onze ogen zijn dus continu in de weer. Hierbij focus je ook vaak op objecten dichtbij. Dat constante focussen van dichtbij vraagt nogal wat van je ogen. Het kan zijn dat je op en duur oogklachten ervaart. Wat kun je doen om klachten te verminderen? We geven je in dit blog graag een aantal tips.
In dit blog vertellen we:
Vroeger kregen kinderen te horen dat ze niet te lang televisie moesten kijken ‘want dan krijg je vierkante ogen’. Niemand kreeg die, maar er zit wel een kern van waarheid in – komen we zo op terug!
Hoe boller, hoe scherper zicht van dichtbij
Je ogen zijn de hele dag bezig met scherp stellen: dichtbij, veraf en alles ertussenin. Dat doe je met de spieren rondom je ooglens, die ervoor zorgen dat de lens kan opbollen. Hoe boller de lens, hoe scherper het beeld op je netvlies, hoe beter je de dingen van dichtbij goed kunt zien.
Als je in de verte kijkt, ontspannen de spieren rondom je oog juist en wordt de lens weer plat. Dat kost nauwelijks inspanning en geeft je ogen dus rust. In dit blog lees je meer over de werking van een gezond oog.
Rustiger in het pré-beeldschermtijdperk
En die rust is hard nodig. In het pré-beeldschermtijdperk (nog maar ongeveer twintig jaar geleden!) gebeurde dat bijna vanzelf. Je zat hoogstens soms te lang met je neus in de boeken of te dichtbij de televisie. We keken veel vaker in de verte en wisselden meer af tussen veraf en dichtbij kijken.
Nu zit bijna iedereen lang en vaak achter een scherm. Tijdens je werk of studie, Netflixen op je tablet, spelletje op je mobiel… Alles bij elkaar opgeteld kom je al snel op zo´n zes uur per dag. Je kunt er droge, branderige ogen van krijgen en pijn in je nek en schouders.
Ovale ogen (geen vierkante dus!)
Het urenlange op dichtbij scherp stellen kan ervoor zorgen dat de oogbol – die normaal rond is – een steeds meer ovale vorm krijgt. (Van te veel televisie kijken krijg je dus ovale ogen, geen vierkante…)
Op een gegeven moment kunnen je ogen dan niet meer de vorm aannemen om scherp te stellen op afstand – en word je bijziend. Dat is onomkeerbaar, maar gelukkig kun je wel wat doen om dit te helpen voorkomen!
Afstand houden
De manier waarop een beeld wordt geprojecteerd op je netvlies (dus hoe je iets ziet), hangt samen met de afstand tussen dit beeld en je ogen. Afhankelijk van die afstand, passen de spieren rondom je ogen zich aan om voor een bolling te zorgen die je het scherpste beeld geeft.
Maar er is wel een ‘juiste’ afstand die het scherpste beeld geeft en prettigst is voor je ogen. Zeker ook als het gaat om (langdurig) naar een beeldscherm kijken.
Hoeveel afstand precies, hangt bij gezonde ogen vooral af van de maat van je scherm en de lettergrootte. Hoe groter die zijn, hoe groter de afstand. Maar meestal geldt: houd een armlengte afstand.
Afstand ogen tot een beeldscherm berekenen
Ga rechtop voor je beeldscherm in je stoel zitten met je rug tegen de rugleuning. Er moet nu een armlengte afstand tussen jou en je scherm zitten. Doorgaans is dit 50 tot 70 cm. Als je je arm uitsteekt, houd dan je vingers gestrekt.
Is je scherm groter dan 20 inch of zet jij je letters heel groot? Hou dan iets meer afstand. Zorg dat je het hele beeld in een keer kunt overzien, zonder dat je daarvoor je hoofd van links naar rechts hoeft te bewegen.
Voor je telefoon, e-reader en tablet geldt ook: een armlengte afstand is het beste. En nee, je hoeft niet de hele dag met een gestrekte arm rond te lopen. Maar wees je ervan bewust van dat scrollen op zo’n vijf centimeter afstand van je ogen dus niet erg gezond is voor je ogen…
Ergonomische houding
Een ergonomisch verantwoorde houding is het beste voor je lichaam, maar zorgt ook voor een goede afstand tussen je ogen en het beeldscherm.
- Plaats je beeldscherm recht voor je, met de bovenrand van het scherm op ooghoogte. Dan kijk je ontspannen naar het midden van je scherm;
- Zet je benen in een hoek van 90 graden, met je voeten plat op de grond of voetensteun;
- Zorg dat je ellebogen op je armleuningen kunnen rusten als je schouders ontspannen omlaag hangen;
- Er mag maximaal een vuist ruimte tussen je lichaam en het bureau in zitten. Anders strek je je armen te ver uit tijdens het typen;
- Zorg voor een duidelijk contrast, dus gebruik donkere letters op een lichte achtergrond;
- Stel de beeldschermresolutie goed in:
– 15 inch : 1024 x 768
– 17 inch : 1280 x 1024
– 20 inch : 1600 x 1200
– 23 inch : 1920 x 1200
Lang achter je laptop? Pas ‘m aan met hulpmiddelen
Zit je langer dan twee uur achter je laptop? Gebruik dan een laptopstandaard waarmee je het scherm op de juiste hoogte kunt zetten. En liefst ook een los aan te sluiten toetsenbord en muis. Daarmee kun je alles apart op de juiste hoogte en afstand plaatsen.
De 20/20-regel en oogyoga
Regelmatig wegkijken van je scherm geeft je ogen rust. De 20-20-regel is daarbij heel handig: kijk iedere 20 minuten, 20 seconden in de verte. Of doe je ogen 20 seconden dicht, dat kan ook. Lastig om te onthouden? Er zijn gratis apps die je elke 20 minuten een seintje geven. Als je een computerbril draagt: zet hem even af als je in de verte kijkt, anders zie je alles wazig.
Sta ook regelmatig op en loop ergens anders heen. Naar buiten is het allerbeste. Even weg van je scherm en ontspannen in verte kijken. En probeer ook eens oogyoga! Heel gemakkelijk en echt super rustgevend voor je ogen.
TIP: Als het even kan, zit dan dicht bij een raam. Dat is sowieso fijn vanwege het daglicht, maar ook omdat je dan gemakkelijker even opkijkt en meteen ver naar buiten kunt kijken. Ook leuk: hang buiten een vogelhuisje op dat je kunt zien vanaf je werkplek.
<<< Vermoeide ogen na een werkdag? Wellicht is een computerbril of blauwlichtfilter bril iets voor je! >>>
Meer naar buiten!
Kinderen zijn steeds vaker en steeds jonger bijziend door teveel beeldschermtijd. Dat is wereldwijd echt een groeiend probleem. Buitenspelen is de allerbeste oplossing! Want als je buiten speelt, stel je telkens scherp op een andere afstand. Dan weer dichtbij, dan weer in de verte. Dat traint kinderogen optimaal.
Minstens twee uur per dag buitenspelen, is dan ook het advies in de strijd tegen bijziendheid bij kinderen. Maar ook als volwassene is het belangrijk een paar uurtjes per dag naar buiten te gaan.
Een gratis oogmeting
Maar het allerbelangrijkst is dat je weet hoe je ogen ervoor staan. Want bovenstaand helpt allemaal pas als je scherp kunt stellen – en veel mensen kunnen dat alleen met wat hulp van een bril of lenzen.
Denk je dat jij bijziend bent, of vermoed je dat je kind dit misschien is? Of denk je dat er iets anders aan de hand kan zijn? Breng je ogen eens langs voor een oogmeting. Dan kijken we hoe gezond jouw ogen zijn. Worden ze blij van!
